Saturday, January 17, 2009

En emniyetli sifreyi arayis



Kullanici adi ve sifre hergecen gun daha cok hayatimizda yer etmeye devam ediyor. Oncelikle ozel hayatimizda kullandigimiz email adresi, online satis sitesi uyeligi, facebook, linkedin gibi sitelere girmekte kullandigimiz sifreler surekli kafamizda. Buna isyerlerinde kullanilan envai cesit sisteme girmek icin gerekli olan birbirinden farkli kullanici adi ve sifreler eklenince herkesin kafasi corbaya dondu. Eskiden insanin bir sifresi olurdu hayati boyunca onu hatirlayacagini umarak yasardi. Fakat artik sifre talep edenlerin de kaprisleri artiyor. Ilk adim sifreleriniz cok kisa demekle basladi. En az 8 hane olacak diyenleri sayisi iyice azaldi. Daha sonra sifrelerde harfin yaninda numara kullanacaksiniz dendi. Tam buna uygun sifre uretmeye alismistik ki, buyuk kucuk harflere de dikkat aman onlarsiz olmaz denildi. Yaa bu isin sonu nereye varacak demeden, artik #$%@ gibi karakterlerin kullanilmadigi sifreler kabul edilemez durumda. Isin en zor taraflarindan birisi de sifrelerin 1-3 ay arasinda degisen zaman zarflari icerisinde degistirilmesi talebi. Bir de bunu yaparken son kullandiginiz 15 sifreyi kullanamazsiniz dediler mi is iyice icinden cikilmaz bir hale geliyor. Simdi kaba bir hesap yapalim. Insanin calistigi sirkette bilgisayara baglanmak icin hatirlamasi gereken sifrenin yaninda ortalama 4 sisteme daha giris yapmasi icin toplam 5 adet kullanici adi ve sifre hatirlamasi gerekiyor. Bunlarin ortalama iki ayda bir degismesi gerekiyor ve son kullanilan 15 sifre kullanilamiyor. Hesabi toparlayalim 2 x 5 x 6 (senede yapilmasi gereken degisim miktari) x 15, eger herseferinde baska sifre kullanayim denilirse icinde #$%@ gibi karakterlerin gectigi en az 8 karakterden olusan alfanumerik seylerin toplami 900 adet yapiyor. Insan ayni sekilde 5 sene calissa 4500 adet "kelime" yapar. Bunlarin hepsini de ezberledigini dusunursek 4500 kelimelik yeni bir yabanci dil ogrenmek gibi. Tam deli isi yani. Ozel hayatta kullanilan sifreler bu hesabin disinda tabii ki.


Peki bunun cozumunu nasil buluyor insanlar; cok basit yazarak. Bugunlerde hemen herkesin ya hemen bilgisayarinin yaninda ya da cekmecelerinde bir kagitta butun gerekli sifreler bulunuyor. Kotu niyetli bir kisinin herhangi bir masaya oturarak butun sistemlere hic zorlanmadan guzel guzel girmesi cok mumkun. Guzel bir guvenlik onlemi olmasi amaciyla tasarlanmis sifreler de boylece tamamen amacindan sapmis durumda ve buyuk bir guvenlik acigi olusturuyorlar. Eminim ki yakin zamanda bunada bir cozum bulunacak. retina veya parmak izi taniyan sistemlere iyice gelisecek ve bu kagitlara yazdigimiz cok guvenli(!) sifrelerin devrinden kurtulacagiz.


Friday, January 16, 2009

Helsinki Sikayet Korosu

Basliga bakip da Helsinki yurttaslar orgutu veya insan haklari derneginden bahsedecekmisim gibi bir kaniya kapilabiliyor insan ama olay cok farkli.


Hersey 2006 yilinin Mary ayinda Finlandiya'nin baskenti Helsinki'de basladi. Iki Finli insanlardaki muzik ve sikayet tutkusunu gorerek bu enerjiyi pozitif birseye donusturmeye karar verdiler. Fin dilinde Valituskoro (sikayet korosu) anlamina gelen bir ifade varmis. Bu insanlarin ust uste birseylerden sikayet etmesi anlamina gelirmis. Bu iki Finli Tellervo Kalleinen ve Oliver Kochta-Kalleinen mecazi anlamda kullanilan sikayet korosunu gercek bir koroya donusturmusler. Ben ilk defa youtube sayesinde bu korodan haberdar oldum. Her ne kadar tek kelime Fince bilmesem bile altyazilarin Ingilizce olmasi sayesinde neden bahsettiklerini anlayabildim. Hem sarki hem sikayet tarzlari cok hosuma gitmisti tekrar tekrar izlemistim. Ormanlarin kesilip tuvalet kagidina donusturulmesi ama buna ragmen tuvaletlerde tuvalet kagidi bulunmamasi, atalarinin yasamak icin yazlari cok kisa gecen bir yer secmeleri gibi cok cesitli sikayet konulari vardi.



Simdi aradan iki seneden fazla zaman gecmis ve goruyorum ki sikayet korosu global bir hareket halini almis. Dunyanin belli basli sehirlerindeki insanlar kendi sikayet korolarini olusturup dalgaya katilmislar. http://www.complaintschoir.org/ adresinden sikayet korolarinin hepsini gorebilirsiniz. Aralarina hergecen gun yenileri katiliyor. Kimbilir belki bir gun Turkiye'den bir sehir de sikayet korolarina katilmaya karar verir.


Hareketi baslatan Helsinki sikayet korosunu burdan izleyebilirsiniz. http://www.youtube.com/watch?v=ATXV3DzKv68